DURUM NE KADAR KÖTÜ?

Veterineriniz, kedinizin durumunun ne kadar ilerlemiş olduğunu anlamak için çeşitli yöntemlere baş vurur. Çoğu veteriner kan tetkiki ile başlar ve büyük kısmı idrar tetkikini de yapar. Bu tetkiklerin sonuçları, KBH’nın ne kadar ilerlemiş olduğu hakkında bir fikir verir.

Aşağıdaki tabloda (Tablo 2), veterinerlerin sıklıkla kullandığı bir sınıflandırma sistemi gösterilmektedir. Bu sisteme göre KBH 4 evreye ayrılır. Ancak şunu hiç aklınızdan çıkarmayın, kedinizin değerleri hikayenin sadece bir kısmıdır. Veterinerinizin ne kadar proaktif olduğu, enfeksiyon olup olmadığı gibi faktörler son derece etkilidir. Unutmayın: KEDİNİZİ TEDAVİ EDİN, RAKAMLARI DEĞİL.

Aşağıda, genel bir fikir vermesi için veterinerinizin büyük bir olasılıkla yaptığı başlıca tetkikleri özetledik. Tanıda kullanılan testler daha ayrıntılı olarak başka yazılarda ele alınmıştır.

Kan Tetkiki:

Kan tetkikinde böbreklerin işlevi hakkında bilgi veren iki önemli parametre vardır: Kan üre azotu (BUN) ve kreatinin. Böbrekler işlevini yitirdikçe her iki değer de yükselir. KBH tanısını koyabilmek için susuz (dehidrate) olmayan, ideal olarak aç karnına, stabil bir kedide iki kez ölçüm yapmak gerekir. Pratikte birçok veteriner, ilk ziyaretinizdeki kan tetkikine dayanarak tanıyı koyar.

Tablo 2. KBH Evreleri

Hastalığın Evresi Kan Değerleri (mg/dL) Kaybedilen Böbrek İşlevi Yüzdesi (yaklaşık)
Evre 1 Kreatinin < 1,6 %0-65
Evre 2 Kreatinin 1,6 – 2,8 %66-75
Evre 3 Kreatinin 2,9 – 5,0 %76-90
Evre 4 Kreatinin > 5,0 > %90

* Evre 1’de kan değerleri normal sınırlar içindedir bu dönemde tanı konulması çok zordur.

Genellikle veterinerler evre 3 veya 4’e ‘’son dönem böbrek yetmezliği’’ derler. Bu sizi korkutmasın. Bu terim, kedinizin değerlerinin yüksek olduğu anlamına gelir. Bu değerler tedaviyle düşebilir, düşmese bile bazı kediler yüksek değerleri iyi tolere eder ve uzun süre yaşayabilir.

İdrarın Özgül Ağırlığı:

Çöl kökenli olmalarından dolayı sağlıklı kedilerin idrarı yoğundur, özgül ağırlığı genellikle 1.040’ın üzerindedir. 1.040’ın altındaki değerler bir sorun olabileceğine işaret eder. KBH’lı kedilerin çoğunda idrar yoğunluğu 1.008-1.012 arasında değişir. Düşük özgül ağırlıklı idrarın diğer nedenleri arasında karaciğer hastalığı, hipertiroidi, diabet veya kortikosteroid kullanımı sayılabilir. Piyelonefritli kedilerin idrarı seyreltik olabilir.

Sıvı tedavisi alan bir kedide idrarın özgül ağırlığına güvenilmemelidir.

Proteinüri:

Sağlıklı kedilerin idrarın çok az miktarda protein bulunur. KBH’nda idrara geçen protein miktarı artabilir. Proteinüri olup olmadığına idrar proteini : kreatinin oranıyla karar verilir (Tablo 3).

Tablo 3. Proteinüri

İdrar Protein : Kreatinin Oranı Proteinüri Durumu
< 0,2 Proteinüri yok
0,2 – 0,4 arasında Sınırda proteinüri
> 0,4 Proteinüri

Proteinürinin derecesi ile hastalığın ciddiyeti arasında doğru ilişki vardır. Ancak, kedinizin değeri 0,4’ün üzerinde ise paniklemeyin. Bu oran her zaman doğru olmayabilir; idrarda kan bulunması veya enfeksiyon durumunda yalancı pozitif sonuç elde edilir. Hipertansiyon proteinüriyi arttırabilir ve kan basıncı kontrolü sağlandığında bu oran düzelebilir. Kedinizin oranı yüksek olsa bile tedaviyle tedricen azalabilir.

Bütün Bunlar Pratikte Ne Anlama Gelir?

Şimdi artık kedinizin hangi evrede olduğunu muhtemelen öğrendiniz, ama bu pratikte ne ile karşı karşıya olduğunuz hakkında pek bir şey ifade etmedi, değil mi?

Kediniz evre 4 ise umutsuzluğa kapılmayın. Gerçek durum bu olmayabilir. Kan değerleri aşağıdaki nedenlerle yüksek çıkmış olabilir:

  • Kedi ileri derecede susuz kalmıştır (dehidrate)
  • Kedinizin tedavi edilmemiş bir idrar yolları veya böbrek enfeksiyonu vardır.
  • Kedinizin tedavi edilmemiş hipertansiyonu (kan basıncı yüksekliği) vardır
  • Kedinizin böbrek taşları mevcuttur.

Hangi evrede olursa olsun, bütün kediler için en önemli şey, besin yemeleridir. İki günden uzun süre hiç bir şey yemeyen kedinin karaciğeri hızla bozulur ve ölümcül sonuçlanabilir. Kedinizin beslenmesi ile ilgili yazıya bakabilirsiniz.

Ayrıca, kedinizi

konularında izlemeli ve sorun daha büyümeden gereken önlemleri almalısınız. Hemen hemen bütün vakalarda tedaviye en az 2 hafta fırsat tanımalıdır.

Kediniz hangi evrede olursa olsun, tedavisi için gereken süre bir çok kedi sahibi için günde en fazla 20 dakikadır. Buna deri altına sıvı verilmesi de dahildir.

Aşağıda, farklı evrelerde karşılaşabileceğiniz sorunlar ve bazı pratik öneriler özetlenmiştir:

Evre 1, Evre 2 ve Evre 3’ün Alt Sınırındaki Kedi:

  • Kediniz evre 1, 2 ya da evre 3’ün erken döneminde ise doğru bir bakım ve biraz şansla yıllarca yaşayabilir.
  • Bu evredeki kedilerin çoğunda (kreatinin < 3,5 – 4,0 mg/dL) deri altına sıvı tedavisi gerekmez ve kedinizin ihtiyacına güre düzenlenmiş bir tedavi – örneğin kusmayı önlemek için mide asidinin tedavisi, kabızlığı önleyici ilaçlar, fosfor düzeylerinin kontrolü – yeterli olur.
  • En önemli faktör, kedinizin YEMESİDİR.

Evre 3’ün Üst Sınırı veya Evre 4 Kedi:

 Umutsuzluğa kapılmayın. Gerçek durum bu olmayabilir. Kan değerleri aşağıdaki nedenlerle yüksek çıkmış olabilir:

  • Kedi ileri derecede susuz kalmıştır (dehidrate)
  • Kedinin tedavi edilmemiş bir idrar yolları veya böbrek enfeksiyonu vardır.
  • Kedinin tedavi edilmemiş hipertansiyonu (kan basıncı yüksekliği) vardır
  • Kedinin böbrek taşları mevcuttur.

Kedinizin durumu tedaviyle stabil hale gelince de üst evre 3 veya evre 4 ise yine umudunuzu yitirmeyin. Bazı kediler bu yüksek değerlerle rahatlıkla yaşayabilmektedir. Yapmanız gereken biraz daha proaktif olmak. Kan değerleri daha düşük olan kedilere göre daha fazla tedavi gerekebilir, ama yardım etmeye değer.

  • Bu kedilerin, düşük evre kediler gibi karşılaştıkları sorunlara göre tedavi edilmeleri gerekir. Ek olarak, susuzluk (dehidratasyon) gelişmesin diye düzenli deri altına sıvı tedavisi sıklıkla gerekir.
  • Evre 4 kediler genellikle kansızdır ve bunun için tedavi edilmesi gerekir. Tedavi edilmemiş ağır kansızlık (anemi) KBH’ndan önce kediyi öldürebilir. Neyse ki çok farklı tedavi olanakları mevcuttur ve bir kedinin kansızlık nedeniyle ölmesi artık son derece nadir karşılaşılan bir durumdur. Daha fazla bilgi için Kansızlık (Anemi) sayfasına bakınız.
  • Evre 4 kedinin metabolik asidozu olabilir. Veterinerinizin bunu araştırması gerekir. Bu konu ayrıntılı olarak ele alınmıştır.